Biologiczne przyczyny anoreksji
Biologiczne podłoże anoreksji jest wciąż tajemnicą, dopiero od kilku lat prowadzi się badania mające na celu zidentyfikowanie biologicznych aspektów choroby. Wcześniej przyjmowano, że anoreksja jest zaburzeniem psychicznym, głównie ze względu na ograniczenia metod badawczych. Dziedziny takie jak genetyka czy biochemia ludzkiego mózgu wciąż się rozwijają, co daje nadzieję na to, że prędzej czy później biologiczne przyczyny anoreksji zostaną jednoznacznie zidentyfikowane. Poniżej przedstawiamy najbardziej popularne i najlepiej udokumentowane teorie dotyczące przyczyn anoreksji z tego kręgu.
Czynniki genetyczne
Trudność w badaniach ewentualnego genetycznego uwarunkowania anoreksji wynika przede wszystkim z tego, że nie jest możliwe przeprowadzenie badań modelowych na zwierzętach w tym zakresie (nie sposób jest odtworzyć typowe ludzkie zachowania u zwierząt). Stwierdzono jednak, że prawdopodobieństwo wystąpienia anoreksji zwiększa się ośmiokrotnie, gdy wśród krewnych danej osoby jest inna/inny anorektyczka/anorektyk. Badania wykazują także, że bliźnięta chorujące na zaburzenia odżywiania mają tendencję do zapadania na ten sam typ zaburzeń.
Kolejny problem polega na tym, że wiele cech jeszcze niedawno wiązanych z osobowością, nabytych przez wychowanie w określonych warunkach, okazuje się mieć podłoże genetyczne. Jako przykład można tutaj podać związane z anoreksją skłonność do zachowań emocjonalnych czy też nadmierne przywiązywanie wagi do popełnianych błędów. Naukowcy wyodrębnili szereg cech determinowanych genetycznie, powiązanych z zaburzeniami odżywiania:
- BMI,
- wiek pojawienia się pierwszej miesiączki,
- obsesje związane z jedzeniem,
- skłonność do obsesyjności i perfekcjonizmu,
- podatność na stany lękowe,
z czego dwa ostatnie punkty są typowe dla anoreksji.
Inne teorie wyjaśniające genetyczne podłoże anoreksji to między innymi:
- hipoteza przystosowania do głodówki w okresie migracyjnym (AFFH - ang. adapted to flee famine hypotesis) - anoreksja jest zaburzeniem biologicznym mózgowego mechanizmu regulującego poczucie głodu, a nie chorobą psychiczną, i jest genetycznym dziedzictwem po naszych przodkach, którzy kilkanaście tysięcy lat temu prowadzili koczowniczy tryb życia. W sytuacjach wymuszających ograniczanie jedzenia, czyli np. poszukiwanie nowych miejsc do osiedlenia, organizm nadal potrafił funkcjonować intensywnie.
- Anoreksja jako zaburzenie określonej genetycznie homeostazy pomiędzy utrzymywaną dietą i masą ciała.
Nie wiadomo czy istnieje "gen anoreksji". Bardziej prawdopodobna jest sytuacja, w której kilka genów warunkujących cechy związane ze skłonnością do tycia czy tracenia na wadze, oraz określone cechy osobowości, tworzą kombinację predysponującą daną osobę do wykształcenia tego zaburzenia.
Czynniki biochemiczne
Jako czynniki biochemiczne należy rozumieć zaburzenia dotyczące określonych substancji odpowiedzialnych za kontrolowanie fizjologii organizmu - hormonów, enzymów, czy neuroprzekaźników. Główna trudność w identyfikacji czynników z tego kręgu odpowiedzialnych za anoreksję wynika stąd, że nie zawsze jest możliwe określenie czy obserwowane zmiany są przyczyną czy też skutkiem choroby. Wyniki wstępnych badań pokazują, że w tym zakresie należy brać pod uwagę:
- dysfunkcje ośrodków mózgowych regulujących określone procesy metaboliczne (np. związanych z odczuwaniem głodu);
- brak równowagi pewnych neuroprzekaźników - szczególnie serotoniny, neuroprzekaźnika, którego poziom wpływa na nastrój, sen, potrzeby seksualne, apetyt;
- podwyższony poziom kortyzolu, hormonu współodpowiedzialnego m.i. za poziom glukozy we krwi, często nazywanego hormonem stresu;
- zaburzenia funkcjonowania mózgowego mechanizmu nagrody, związanego z dopaminą;
- zmiany w mózgu spowodowane komplikacjami w okresie płodowym, a w szczególności nieprawidłowości u matki osoby chorej na anoreksję, w czasie ciąży (cukrzyca ciążowa, podwyższone ciśnienie tętnicze, przedwczesne starzenie się łożyska, anemia).
| Dodaj komentarz | Zobacz komentarze |
